Już 31 marca 2025 roku wraca nabór do rządowego programu Czyste Powietrze – tym razem w zupełnie nowej, zreformowanej wersji. Po zawieszeniu naboru w listopadzie ubiegłego roku, rząd postawił na przejrzystość, większe wsparcie finansowe i walkę z nadużyciami. W grę wchodzi nawet 170 tys. zł dotacji na termomodernizację z gruntową pompą ciepła.
Program ma trzy główne cele: zwalczanie ubóstwa energetycznego, zmniejszenie rachunków za ogrzewanie i poprawa jakości powietrza.
Zmiany w programie są gruntowne. Przede wszystkim:
- zwiększono maksymalne kwoty dotacji – do 170 tys. zł netto (dla najuboższych gospodarstw i pełnej termomodernizacji z pompą gruntową)
- wprowadzono nowy system operatorów – samorządy i w przyszłości NGO-sy będą wspierać beneficjentów w całym procesie, od wniosku po odbiór inwestycji. Operatorzy otrzymają 1700 zł za każdą zrealizowaną inwestycję
- dotacje są dostępne tylko dla jednego budynku, który musi być w posiadaniu właściciela od minimum 3 lat (z wyjątkiem spadków)
- obowiązkowy będzie audyt energetyczny przed inwestycją i świadectwo efektywności po jej zakończeniu
- program obejmuje wyłącznie urządzenia z listy ZUM, a kotły muszą posiadać certyfikaty z europejskich laboratoriów
Ważna zmiana: z programu wykluczono kotły gazowe i inne źródła ciepła oparte na paliwach kopalnych. To efekt unijnych przepisów i nowego kierunku polityki klimatycznej. Osoby, które zakupiły takie urządzenia wcześniej, będą mogły liczyć na pomoc z osobnego, planowanego programu.
W woj. śląskim udział w programie zapowiedziało 77 samorządów. Rekordowy był Rybnik – tam liczba dni smogowych spadła z ponad 100 do zaledwie 16. Aktywne są również Katowice, gdzie tylko w 2024 roku wymieniono 639 pieców, przeprowadzono ponad 3 tys. konsultacji energetycznych i rozdysponowano 6 mln zł z miejskiego budżetu.
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia nie zostaje w tyle – w marcu 2025 postanowiono przeznaczyć kolejne 4 mln zł na projekty zwiększające efektywność energetyczną.
Strażnicy miejscy w wielu miastach prowadzą regularne kontrole – w Katowicach w 2024 roku było ich ponad 1100. Wystawiono 129 mandatów, a grzywny sięgały nawet 5 000 zł przy sprawach sądowych. To nie koniec. Od 1 stycznia 2026 roku – zgodnie z uchwałą antysmogową – kopciuchy będą całkowicie zakazane.
Reformowane Czyste Powietrze to nie tylko inwestycja w środowisko, ale i w domowe budżety. Jak mówi minister klimatu Paulina Hennig-Kloska, program ma wspierać tych, którzy najbardziej tego potrzebują – bez nadużyć i z większą kontrolą jakości.
Źródła:
https://czystepowietrze.gov.pl/
